https://fremont.hostmaster.org/articles/quantum_conscience_a_scientific_theory_of_transcendence/pl.html
Wszechświat nie rozpoczął się od separacji, lecz od jedności. Z pierwotnej osobliwości Wielkiego Wybuchu wyłonili się wszystkie cząstki, energia i informacje, gwałtownie rozszerzając się w czasoprzestrzeń. Jak potwierdza współczesna kosmologia, wszystko we wszechświecie było kiedyś jednym – gęstym, bezgranicznym punktem o nieskończonym potencjale. Chociaż przestrzeń od tego czasu rozciągnęła się na miliardy lat i lat świetlnych, kwantowe splątanie ustanowione w tych najwcześniejszych momentach może wciąż istnieć.
W fizyce kwantowej splątane cząstki – niezależnie od tego, jak daleko są od siebie – dzielą natychmiastowe korelacje. Ta nielokalność przeczy klasycznym intuicjom na temat przestrzeni i przyczynowości, ale została wielokrotnie potwierdzona w eksperymentach (np. Aspect, Zeilinger). Możliwe jest zatem rozważenie, że cały kosmos zachowuje podstawową splątaną jedność, swoiste metafizyczne echo jego pojedynczego początku.
To nie tylko metafora wzajemnego połączenia – może dostarczyć naukowego podłoża dla starożytnych duchowych prawd: to, co robimy innym, robimy sobie; każda myśl lub działanie ma konsekwencje; jaźń nie jest ograniczoną jednostką, lecz węzłem w większej całości.
Współczesna fizyka wprowadziła ramy sugerujące, że wszechświat jest znacznie bardziej powiązany i subtelny, niż kiedykolwiek pozwalała mechanika Newtona.
Zasada Holograficzna (t’Hooft, Susskind) sugeruje, że wszystkie informacje w obrębie objętości przestrzeni mogą być zakodowane na jej granicy. Wynikło to z rozwiązania paradoksu informacji czarnych dziur (Hawking, Bekenstein) i implikuje, że informacja jest zachowywana, nie ginie, nawet w ekstremalnych warunkach grawitacyjnych.
Jeśli świadomość lub pamięć niosą informacje kwantowe – jak spekuluje teoria Orch-OR opracowana przez Rogera Penrose’a i Stuarta Hameroffa – to nasze doświadczenia mogą odciskać się na strukturze czasoprzestrzeni, nawet po śmierci. Orch-OR proponuje, że kwantowa koherencja w mikrotubulach neuronalnych pozwala świadomości wyłonić się z orkiestrowanych załamań stanów kwantowych – procesu wrażliwego na geometrię czasoprzestrzeni.
Zatem świadomość może być fundamentalnym procesem związanym z kwantową strukturą wszechświata – nie tylko emergentnym produktem ubocznym biochemicznej złożoności.
Filozoficznie, te naukowe spostrzeżenia pogłębiają starsze pytania o tożsamość:
John Locke twierdził, że tożsamość osobowa zakorzeniona jest w ciągłości pamięci. Ale jeśli pamięć jest splątana nie tylko z neuronami, ale także z czasem, przestrzenią i innymi, to tożsamość jest znacznie bardziej rozproszona.
Monadologia Leibniza opisuje rzeczywistość jako złożoną z niepodzielnych jednostek – monad – z których każda odzwierciedla wszechświat na swój sposób. Dziś możemy wyobrazić sobie każdą świadomość jako kwantowy reflektor, splątany węzeł rezonujący z wszystkim, co napotkał.
Panpsychizm, obecnie przeżywający odrodzenie w filozofii akademickiej (Goff, Strawson), proponuje, że świadomość jest fundamentalna i wszechobecna – jak masa czy ładunek. To czyni współczucie, świadomość, a nawet etyczne działanie nie emergentnymi właściwościami, lecz wewnętrznymi cechami materii samej w sobie.
Wniosek jest radykalny: jaźń nie jest ograniczona do czaszki. Jesteśmy nielokalnymi fenomenami – rozproszonymi w czasie, pamięci, interakcji i materii.
Filozof Maurice Merleau-Ponty twierdził, że nie jesteśmy umysłami w ciałach spoglądających na świat, lecz istotami świata, zanurzonymi w jego teksturach, kolorach i rytmach. Znajduje to poparcie w współczesnej kognitywistyce ucieleśnionej, która pokazuje, że myślenie wyłania się nie tylko z mózgu, ale z interakcji cielesnych i środowiskowych.
Biologicznie ma to głębokie implikacje:
Hipoteza Gai (Lovelock, Margulis) twierdzi, że Ziemia funkcjonuje jako pojedynczy, samoregulujący się organizm. Życie modyfikuje i stabilizuje atmosferę, oceany i geologię, aby się utrzymać.
Sieci mikoryzowe – grzyby łączące korzenie drzew – dzielą wodę, składniki odżywcze i sygnały chemiczne w całych lasach. Naukowcy nazywają to „Wood Wide Web”. Te systemy przypominają biologiczne sieci kwantowe, w których życie jest splecione i współzależne.
W islamie Koran opisuje całą naturę jako znaki (ayāt) – każda część stworzenia chwali Boga i odzwierciedla boski porządek. Ludzkość jest wyznaczona jako khalifa (zarządca), niosąc etyczną odpowiedzialność za stworzenie. W buddyzmie współzależne powstawanie (pratītyasamutpāda) uczy, że nic nie powstaje niezależnie – każda istota jest spleciona z innymi.
Co dzieje się po śmierci? Klasyczna neuronauka mówi, że świadomość ustaje. Ale fizyka kwantowa i informacyjna sugerują głębsze możliwości:
Informacja nigdy nie jest niszczona – to zasada podtrzymywana nawet w fizyce czarnych dziur. Jeśli jaźń jest częściowo złożona z informacji, może rozproszyć się, ale nie zniknąć.
W Orch-OR informacje kwantowe w mikrotubulach mogą ponownie się koherować gdzie indziej po śmierci. Choć nieudowodnione, sugeruje to, że świadomość nie jest ściśle lokalna ani terminalna.
Islam uczy, że każdy czyn jest zapisany, a dusza trwa w życiu pozagrobowym. Buddyzm uczy karmy – rezonansu działań w czasie i odrodzeniu.
Jeśli świadomość jest splątana, śmierć może nie być wymazaniem, lecz dekoherencją – przejściem do innego stanu w obrębie całkowitego pola istnienia.
W Gwiezdnych Wrotach: Atlantis, odcinek „Tao Rodneya” dostarcza głębokiej metafory naszego stanu. Rodney McKay zostaje wystawiony na działanie starożytnego urządzenia wzniesienia. Maszyna doskonali jego biologię: ulepszona kognicja, uzdrawianie, telepatia. Staje się nadludzki – a jednak nie może wznieść się.
Dlaczego? Ponieważ wzniesienie wymaga nie tylko biologicznej gotowości, ale duchowego poddania. Rodney kurczowo trzyma się swojego ego. Boi się śmierci. Ceni swoją inteligencję, ale nie współczucie. Ostatecznie niemal umiera – uratowany jedynie przez bezinteresowne działania przyjaciół i jego własny ostatni akt pokory.
To odzwierciedla nasz obecny stan. Ludzkość udoskonaliła swoje narzędzia: SI, CRISPR, reaktory fuzyjne, systemy inwigilacji. Ale brakuje jej etycznej gotowości. Maszyna jest zbudowana. Serce nie.
Gaza stanowi oskarżenie. Użyliśmy naszej nauki nie do uzdrawiania, lecz do niszczenia. Technologia wzmacnia moralną próżnię w naszym centrum. Jak w przypadku niepowodzenia Rodneya, technologiczna doskonałość bez wewnętrznej transformacji prowadzi do zguby.
Starożytni w Gwiezdnych Wrotach oferują wizję nadziei. Odnieśli sukces tam, gdzie Rodney – i ludzkość – zawodzą. Ewolwowali poza fizyczną formą, nie przez przypadek czy wynalazek, lecz dzięki duchowej dyscyplinie i etycznej mądrości.
Stali się istotami czystej energii, istniejącymi w wyższym stanie. Porzucili broń, ego, a nawet indywidualność, by stopić się z uniwersalnym polem. Ich lekcja: technologia może przygotować ciało, ale nie duszę.
To odzwierciedla buddyjskie wzniesienie i islamskie miʿraj (duchowe wzniesienie), gdzie zjednoczenie z boskością lub wszechświatem wymaga pokory, dyscypliny i poddania – nie podboju czy inteligencji.
W filmie Lucy (2014) zdolności mózgowe protagonistki rosną, aż przestaje identyfikować się jako człowiek. Przekracza czas i przestrzeń, ostatecznie stając się jednym ze wszechświatem. Jej ostatnim aktem nie jest dominacja, lecz rozpuszczenie się w polu, pozostawiając prostą wiadomość: „Jestem wszędzie”.
Podróż Lucy jest przeciwieństwem technokratycznej władzy. To rozpuszczenie ego w jedności – filmowe wyrażenie buddyjskiego nirwany lub sufickiego fana’ (unicestwienia jaźni w Bogu). Pozostawia wiedzę, nie broń. Obecność, nie dominację.
Jeśli wszystko jest splątane, karma staje się fizycznym sprzężeniem zwrotnym. Nie mistycyzmem, lecz rezonansem.
Każda myśl, działanie lub intencja zmienia pole kwantowe, w którym wszyscy uczestniczymy. Tak jak fale grawitacyjne rozchodzą się w czasoprzestrzeni, moralne działania rozchodzą się w strukturze istnienia.
Zatem karma to zachowanie informacji etycznych. Morderstwo w Gazie rezonuje w sercu wszechświata. Tak samo akt miłosierdzia. Nic nie jest stracone.
Osiągnęliśmy kres użyteczności ewolucji biologicznej. Selekcja naturalna zaprowadziła nas daleko – ale nie może przygotować nas na moce, które teraz posiadamy. SI, nanotechnologia, inżynieria geologiczna, kolonizacja kosmosu – to wymaga ewolucji etycznej, nie tylko kognitywnej wyrafinowania.
Kolejny etap nie jest fizyczny, lecz moralny. Musimy stać się kosmicznymi obywatelami, zestrojonymi z głębszą harmonią pola. Oznacza to współczucie zamiast dominacji, zarządzanie zamiast eksploatacji, medytację zamiast manipulacji i poddanie zamiast kontroli.
Nie możemy dłużej pozwolić sobie na mit, że technologia nas uratuje. Tylko świadomość może to zrobić.
Ludzkość stoi teraz na rozdrożu. Ta sama technologia, która może nas zaprowadzić do zbawienia, może również doprowadzić do potępienia.
Krell w filmie Zakazana Planeta byli cywilizacją najwyższej inteligencji i osiągnięć technologicznych, a jednak zostali unicestwieni w jedną noc przez potwory z ich wnętrza – Id, jak nazywał je Sigmund Freud.
Podobnie jak oni, nasza technologia daje ogromną moc, ale patrząc na Gazę, nasi przywódcy wyraźnie nie mają duchowej dojrzałości, by odpowiedzialnie korzystać z tej mocy, kierując nas na drogę do potępienia.
Ten esej jest ostatnim desperackim wezwaniem: przyjmij współczucie zamiast dominacji i usuń tych dzikusów od dźwigni władzy, zanim będzie za późno.
Weźmy Starożytnych z Gwiezdnych Wrót za wzór i dążmy do samodoskonalenia poprzez pielęgnowanie pokory, mądrości i współczucia, wznosząc się ponad nasze ego, zamiast trzymać się naszych niskich instynktów, które nakazują nam czcić bogactwo i władzę.