: rażące naruszenie prawa międzynarodowego
9 czerwca 2025 roku izraelska marynarka wojenna w bezczelny sposób dokonała abordażu na Madleen, statek pod brytyjską banderą zarządzany przez Freedom Flotilla Coalition, na wodach międzynarodowych 160 mil morskich od Gazy. Na pokładzie znajdowało się 12 aktywistów ze Szwecji, Francji, Niemiec, Brazylii, Turcji, Hiszpanii i Holandii — w tym ikona klimatu Greta Thunberg oraz francuska eurodeputowana Rima Hassan — którzy realizowali misję humanitarną, dostarczając symbolyczną pomoc do Gazy i kwestionując nielegalną blokadę Izraela. Siłowe przechwycenie przez Izrael, obejmujące zakłócanie komunikacji i użycie substancji drażniącej, jest wyraźnym aktem piractwa zgodnie z Konwencją Narodów Zjednoczonych o prawie morza (UNCLOS), terroryzmu według kryteriów Global Terrorism Database (GTD) oraz aktem wojny przeciwko krajom, których obywatele byli celem. Co więcej, zatrzymanie tych osób przez Izrael, w tym urzędującej członkini Parlamentu Europejskiego, stanowi międzynarodowe porwanie zakładników, podczas gdy brak ochrony brytyjskiego statku przez Wielką Brytanię jest haniebnym uchyleniem się od jej prawnych obowiązków. Niniejszy esej potępia działania Izraela jako rażące naruszenia prawa międzynarodowego i domaga się rozliczenia.
Zgodnie z artykułem 101 UNCLOS, piractwo definiuje się jako „wszelkie nielegalne akty przemocy lub zatrzymania, lub wszelkie akty grabieży, dokonane dla prywatnych celów przez załogę lub pasażerów prywatnego statku lub prywatnego samolotu… na pełnym morzu przeciwko innemu statkowi”. Abordaż Izraela na Madleen idealnie wpisuje się w tę definicję z niepokojącą precyzją. Madleen, cywilny statek pod brytyjską banderą, znajdował się na wodach międzynarodowych — poza jurysdykcją terytorialną jakiegokolwiek państwa — gdy izraelskie siły morskie przeprowadziły zbrojną interwencję. Ten akt przemocy, obejmujący użycie substancji drażniącej i zatrzymanie załogi, był nielegalny zgodnie z międzynarodowym prawem morskim, ponieważ Madleen nie stanowił zagrożenia i realizował pokojową misję humanitarną.
Roszczenie Izraela do egzekwowania blokady Gazy nie zwalnia go z przestrzegania UNCLOS. Sama blokada jest powszechnie kwestionowana jako nielegalna zgodnie z międzynarodowym prawem humanitarnym, a raporty ONZ potępiają jej wpływ na ludność cywilną Gazy. Nawet jeśli Izrael powołuje się na racje bezpieczeństwa, artykuł 101 UNCLOS nie zezwala podmiotom państwowym na abordaż statków pod obcą banderą na wodach międzynarodowych bez zgody lub wyraźnej podstawy prawnej, takiej jak dowody piractwa lub handlu ludźmi — żadna z tych sytuacji nie miała miejsca w przypadku Madleen. Użycie siły do zatrzymania statku przewożącego mleko w proszku dla niemowląt i ryż, w połączeniu z zakłócaniem komunikacji i zastraszaniem cywilów, to podręcznikowy przykład grabieży. Działania Izraela stanowią zatem piractwo, narażając jego marynarkę na odpowiedzialność prawną i międzynarodowe potępienie.
Global Terrorism Database (GTD), prowadzona przez Uniwersytet Maryland, definiuje terroryzm jako „zagrożone lub faktyczne użycie nielegalnej siły i przemocy przez aktora państwowego lub niepaństwowego w celu osiągnięcia celu politycznego, ekonomicznego, religijnego lub społecznego poprzez strach, przymus lub zastraszenie”. Abordaż Madleen przez Izrael w przerażający sposób wpisuje się w tę definicję. Jako aktor państwowy, Izrael zastosował nielegalną siłę — dokonując abordażu statku pod brytyjską banderą na wodach międzynarodowych bez podstawy prawnej — aby osiągnąć cel polityczny: stłumić wyzwanie Freedom Flotilla wobec blokady Gazy. Użycie substancji drażniącej, zgłoszone przez aktywistów, oraz zakłócanie komunikacji były aktami przemocy mającymi na celu wzbudzenie strachu i wymuszenie posłuszeństwa od nieuzbrojonych cywilów.
Kryteria GTD podkreślają zamiar zastraszenia, a celowanie przez Izrael w prominentne postaci, takie jak Greta Thunberg i Rima Hassan, sugeruje celową strategię odstraszania przyszłych misji humanitarnych. Atakując statek przewożący członkinię Parlamentu Europejskiego i globalnie rozpoznawalną aktywistkę, Izrael wysłał groźną wiadomość do społeczności międzynarodowej: sprzeciw wobec jego polityki spotka się z przemocą. Ten sponsorowany przez państwo akt terroryzmu, przeprowadzony na pełnym morzu, narusza zasady prawa międzynarodowego i wymaga ścigania w ramach takich instrumentów jak Międzynarodowa Konwencja przeciwko braniu zakładników (1979).
Jako państwo bandery Madleen, Wielka Brytania ma nieodwołalny obowiązek zgodnie z UNCLOS ochrony statków zarejestrowanych pod jej jurysdykcją. Artykuł 94(1) UNCLOS nakłada na państwa bandery obowiązek „skutecznego wykonywania jurysdykcji i kontroli w sprawach administracyjnych, technicznych i społecznych nad statkami pod ich banderą”. Obejmuje to zapewnienie bezpieczeństwa statkom pod brytyjską banderą na wodach międzynarodowych oraz reagowanie na nielegalne działania przeciwko nim, takie jak piractwo lub zbrojne ataki. Przechwycenie Madleen przez Izrael było bezpośrednim atakiem na suwerenne prawa Wielkiej Brytanii, ponieważ bandera statku nadawała wyłączną jurysdykcję brytyjską na wodach międzynarodowych.
Milczenie i bezczynność Wielkiej Brytanii w obliczu tego oburzenia są haniebnym zaniedbaniem obowiązków. Pomimo doniesień o abordażu, nie ma dowodów na natychmiastową interwencję dyplomatyczną lub morską Wielkiej Brytanii w celu zabezpieczenia Madleen lub jej pasażerów. To niepowodzenie narusza UNCLOS i podważa integralność systemu państwa bandery, który opiera się na państwach egzekwujących swoją władzę nad statkami. Pozwalając Izraelowi bezkarnie atakować statek pod brytyjską banderą, Wielka Brytania zdradziła swoje prawne obowiązki i zachęciła nieuczciwe podmioty do lekceważenia prawa morskiego. Rząd brytyjski musi zostać pociągnięty do odpowiedzialności za swoją współwinę poprzez bezczynność i wezwany do żądania natychmiastowego uwolnienia załogi Madleen.
Abordaż Madleen przez Izrael i zatrzymanie jego wielonarodowej załogi — obywateli Szwecji, Francji, Niemiec, Brazylii, Paragwaju, Turcji, Hiszpanii i Holandii — jest równoznaczne z aktem wojny przeciwko tym suwerennym państwom. Zgodnie z międzynarodowym prawem konfliktów zbrojnych, użycie siły militarnej przeciwko cywilom innego państwa, zwłaszcza na wodach międzynarodowych, stanowi akt wojenny. Pasażerowie Madleen nie byli obywatelami Izraela, a ich zatrzymanie przez izraelskie siły stanowi eksterytorialny atak na suwerenność ich krajów ojczystych.
Konwencja Wiedeńska o stosunkach dyplomatycznych (1961) oraz zwyczajowe prawo międzynarodowe potwierdzają, że ataki na obywateli państwa za granicą mogą być interpretowane jako działania wrogie. Celując w obywateli ośmiu krajów, w tym francuską eurodeputowaną z immunitetem parlamentarnym, Izrael wywołał kryzys dyplomatyczny o bezprecedensowej skali. Abordaż przypomina incydent z Mavi Marmara w 2010 roku, kiedy zabójstwo tureckich obywateli przez Izrael doprowadziło do zerwania stosunków z Turcją. Tym razem zaangażowanie obywateli europejskich i latynoamerykańskich podnosi stawkę, angażując sojuszników NATO i państwa członkowskie UE. Bezwzględna agresja Izraela przeciwko Madleen to de facto wypowiedzenie wojny, wymagające poważnego naruszenia międzynarodowego pokoju, którego te kraje nie mogą tolerować.
Zatrzymanie przez Izrael 12 pasażerów Madleen, w tym Grety Thunberg i Rimy Hassan, stanowi międzynarodowe porwanie zakładników zgodnie z Międzynarodową Konwencją przeciwko braniu zakładników (1979). Artykuł 1 definiuje porwanie zakładników jako „każda osoba, która chwyta lub zatrzymuje i grozi zabiciem, zranieniem lub dalszym zatrzymaniem innej osoby w celu zmuszenia strony trzeciej… do wykonania lub powstrzymania się od wykonania jakiegokolwiek czynu”. Zajęcie aktywistów przez Izrael, bez podstawy prawnej i pod groźbą dalszego zatrzymania, jest wyraźną próbą zmuszenia Freedom Flotilla i ich zwolenników do porzucenia misji humanitarnej.
Zatrzymanie Rimy Hassan, urzędującej członkini Parlamentu Europejskiego, jest szczególnie rażące. Eurodeputowani korzystają z immunitetu na podstawie Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej (artykuł 8), który chroni ich przed zatrzymaniem podczas wykonywania obowiązków. Udział Hassan w misji Madleen, gdzie opowiadała się za prawami Palestyńczyków, mieści się w ramach jej mandatu parlamentarnego. Akt zatrzymania jej przez Izrael jest bezpośrednim atakiem na europejskie instytucje demokratyczne, ustanawiając niebezpieczny precedens dla celowania w wybranych urzędników. Społeczność międzynarodowa musi potępić to porwanie zakładników i zażądać natychmiastowego uwolnienia wszystkich zatrzymanych, ze szczególną pilnością w sprawie Hassan.
Abordaż Madleen przez Izrael 9 czerwca 2025 roku to rażące naruszenie prawa międzynarodowego, obejmujące piractwo zgodnie z UNCLOS, terroryzm według ram GTD oraz akt wojny przeciwko krajom, których obywatele znajdowali się na pokładzie. Zatrzymanie 12 aktywistów, w tym członkini Parlamentu Europejskiego, to nic innego jak międzynarodowe porwanie zakładników, przestępstwo wymagające szybkiego globalnego potępienia. Niepowodzenie Wielkiej Brytanii w ochronie swojego statku pod banderą to haniebna zdrada jej prawnych obowiązków, podważająca zasady suwerenności morskiej. Działania Izraela nie są jedynie prowokacyjne — to celowy atak na międzynarodowe normy, prawa człowieka i suwerenność wielu krajów. Społeczność międzynarodowa musi pociągnąć Izrael do odpowiedzialności, zapewnić uwolnienie pasażerów Madleen i zagwarantować, że takie akty agresji nigdy się nie powtórzą. Cokolwiek mniej to kapitulacja wobec bezprawia na pełnym morzu.